Siyah nokta neden olur ve nasıl geçer?

Hem erkek hem de kadın cildinde gözüken siyah noktalar aslında bir çeşit akne türüdür. Yüzde en sık gözlendiği yer, burundur. Siyah noktalar sadece yüzde değil, aynı zamanda sırtta, göğüste, ensede, kollarda ve omuzlarda da görülebilir.

SİYAH NOKTALAR NEDEN OLUŞUR?

Siyah nokta, cildinizdeki foliküllerde tıkanma meydana geldiğinde oluşur. Her folikül, bir kıl ve yağ üreten bir yağ bezi içerir. Sebum adı verilen bu yağ cildinizi yumuşak tutmaya yardımcı olur. Ölü cilt hücreleri ve yağlar, cilt folikülüne açılan boşlukta toplanır ve komedon olarak adlandırılır. Bu folikül açıklığı üstündeki cilt kapalı kalırsa, beyaz nokta olarak adlandırılır; cilt açıldığında ise havaya maruz kalır ve siyah nokta oluşur.

Bazı faktörler, akne ve siyah nokta geliştirme riskini artırabilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir; 

- Çok fazla vücut yağı üretmek

- Propionibacterium acnes bakterisinin cilt üzerinde birikmesi

- Ölü cilt hücreleri düzenli aralıklarla dökülmediğinde kıl köklerinin tahrişi

- Gençlik döneminde, adet sırasında veya doğum kontrol hapı alırken yağ üretiminde artışa neden olan hormonal değişikliklere maruz kalmak

- Kortikosteroidler, lityum veya androjenler gibi bazı ilaçların alınması.

Bazı kaynaklar, yediğiniz veya içtiğiniz şeylerin siyah nokta oluşumunu tetikleyebileceğini belirtir. Karbonhidratlar gibi kan şekeri seviyesini artıran besinler, süt ve süt ürünleri sivilceyi tetiklemede rol oynayabilir. Ancak araştırmacılar beslenmeyle güçlü bir bağlantı olduğunu henüz kanıtlamış değiller. 

SİYAH NOKTALARA NE İYİ GELİR?

Siyah noktaların birçok tedavi yöntemi vardır. Tedavi siyah noktanın yoğunluğuna, diğer cilt problemleri ile birlikte bulunmasına bağlı olarak değişebilir. 
 

Dermotozmetik ürünler: Siyah noktaların tedavisi için eczanelerin dermokozmetik bölümlerinde reçetesiz satılan birçok kozmetik ürün bulunur. Bu ürünler krem, jel ya da maske formunda olabilir ve doğrudan cildinize uygulanır. Siyah nokta oluşumunu engellemek için üretilen kozmetikler salisilik asit, benzoil peroksit ve resorsinol gibi bileşenler içerir.

Bakterileri öldürerek, fazla yağı kurutarak ve cildi ölü cilt hücrelerinden arındırarak etki gösterirler. Salisilik asit, cilt üzerine sürülse de emilip kana karışılma ihtimaline karşı kanama riski olanlarda ve hamilelikte dikkatli kullanılması önerilir.

Reçeteli ilaçlar: Eğer dermokozmetik ürünler, akne ve siyah noktaların tedavisinde yeterli gelmezse hekim tarafından daha kuvvetli ilaçlar reçetelenebilir. A vitamini içeren ilaçlar, kıl köklerinin tıkanmasını önler ve cilt hücrelerinin daha hızlı toplanmasını sağlar. Bu ilaçlar topikal (doğrudan cilt üzerine) olarak uygulanır ve tretinoin, tazaroten veya adapalen içerebilir.

Doktorunuz ayrıca benzoil peroksit ve antibiyotik içeren başka tür topikal ilaçlar önerebilir. Siyah noktalarınıza ek olarak sivilce veya akne kistleri varsa, bu tür ilaçlar özellikle yardımcı olabilir.

El ile temizleme: Dermatologlar veya özel olarak eğitilmiş cilt bakımı uzmanları, siyah noktaya neden olan tıkanıklığı çıkarmak için yuvarlak halka şeklinde siyah nokta çıkarıcı adı verilen özel bir alet kullanır. Çok küçük bir açıklık yapıldıktan sonra, doktor, tıkanıklığı gidermek için çıkarıcı ile basınç uygular.

Mikrodermabrazyon: Avrupa ve ABD’de 1990’lu yıllardan beri kullanılan oldukça popüler bir tedavidir. Cerrahi olmayan bir yöntem olup, kimyasal ve lazer harici mekanik olarak cilt soyulması işlemine denir. Ağrısız alternatif bir tedavi yöntemidir. Cilt hasarlarının giderilmesinde, cildin genç görünüm kazanmasında hızlı ve konforlu bir uygulamadır.

Yoğun yaşam temposu içinde kısa süreli ve kolay uygulama olması ve iyileşme süresi gerektirmemesi popülerliğini arttırmıştır. Mikrodermabrazyon sırasında, bir doktor veya cilt bakımı uzmanı, cildinizin üst katmanlarını zımparalamak için pürüzlü bir yüzey içeren özel bir alet kullanır.

Cildin zımparalanması, siyah noktalara neden olan tıkanmaları giderir. Bu yöntem sadece siyah nokta tedavisinde değil aynı zamanda akne tedavisinde, akne ve cilt lekelerinin giderilmesinde kullanılır.

Kimyasal peelingler: Peeling kelimesi dilimize İngilizceden girmiş olup soymak anlamına gelir. Kendi kendinize uygulayabileceğiniz hafif türde peelingler eczanelerde dermokozmetik bölümlerinde bulabilirsiniz.

Kimyasal peelingler ise ancak bir dermatolog ya da cilt uzmanı tarafından uygulanır. Kimyasal peeling tıkanmaları giderir ve siyah noktalara katkıda bulunan ölü cilt hücrelerini uzaklaştırır. Peeling sırasında, cilde güçlü bir kimyasal çözelti uygulanır. Zamanla cildin üst katmanları soyulur ve altındaki pürüzsüz cildi ortaya çıkarır.

Lazer ve ışık terapisi: Lazer ve ışık terapileri, yağ üretimini azaltmak veya bakterileri öldürmek için küçük yoğun ışık demetleri kullanır. Hem lazerler hem de ışık ışınları, cildin üst katmanlarına zarar vermeden siyah nokta ve akneleri tedavi etmek için cildin yüzeyine ulaşır.

SİYAH NOKTALAR NASIL GEÇER?

Aşağıdaki fikirlerden bazılarını deneyerek siyah noktaları önleyebilirsiniz. Siyah noktalarınız kendi kendinize uyguladığınız tedavilere cevap vermiyorsa ya da cildiniz aşırı hassas ya da alerjik ise muhakkak bir uzmana danışın.

Düzenli yıkayın: Yüzünüzü uyandıktan sonra ve yağ birikmesini gidermek için yatmadan önce yıkayınız. Günde iki defadan fazla yıkamak cildinizi tahriş edebilir ve aknenizi daha da kötüleştirir. Cildinizi yıkarken kızartmayan veya tahriş etmeyen yumuşak bir temizleyici kullanın. Bazı akne temizleme ürünleri, P. acnes bakterilerini öldüren antibakteriyel bileşenlere sahiptir.

Yağsız ürünler kullanın: Yağ içeren herhangi bir ürün yeni siyah noktalara katkıda bulunabilir. Sorununuzu daha da kötüleştirmemek için yağsız makyaj malzemeleri, nemlemdiriciler ve güneş kremleri seçin.

Peeling ürünlerini deneyin: Peeling süngerleri ve maskeleri ölü cilt hücrelerini yüzünüzden alır ve siyah noktaların azalmasına yardımcı olabilir. Cildinizi tahriş etmeyen ürünler arayın.

Yastık kılıflarınızı sık değiştirin: Bazı kaynaklarda yastık kılıflarını sık değiştirmenin akne ve siyah nokta ile mücadelede etkili olduğu belirtilir. Bu kaynakların iddiasına göre yağlı bir cilde sahipseniz yastık kılıflarınızda yağ ve kir birikir ve bu durum da akne gelişimi için bakteriyel ortam hazırlar. Bu riskin önüne geçmek için haftada bir kez yastık kılıflarının değişmesi yeterli olacaktır.

YÜZDEKİ SİYAH NOKTALAR NASIL GEÇER?

Yüzdeki siyah noktalara en iyi gelen ev çözümlerinden birisi buhar banyosudur. Yüzünüze uyguladığınız buhar banyosu gözeneklerinizi açarak siyah noktaların daha kolay temizlenmesini sağlar. Bunun haricinde bütün yüze uygulanan ev yapımı kolay maskelerle hem siyah noktaları giderebilir hem de düzenli kullanarak sivilce oluşumunu engelleyebilirsiniz

EVDE SİYAH NOKTALAR İÇİN YÜZ MASKESİ NASIL YAPILIR?

Siyah noktalardan kurtulma evde yapabileceğiniz basit birkaç maske ile mümkündür. Burada en önemli kural, bu maddelerden birine alerjiniz olup olmadığını çok ufak bir alan üzerinde önceden denemeniz gerektiğidir. Evde bulunan malzemelerle yapılacak olan maskelerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

Bal maskesi: Bir miktar balı bir kaba koyup sıcak su içerisine oturtun. Ilınan fakat fazla ısınmayan balı, siyah noktaların üzerine sürün. Daha iyi sonuçlar almak için gece bu şekilde yatabilirsiniz. Bal doğal bir antiseptik olduğu için noktaların içerisindeki bakterilerden kurtulmanızı sağlayacaktır.

Limon maskesi: Limon suyu, ölü cildi gidermek için kullanılan alfa-hidroksi asit (AHA) sitrik asit içerir ve tıkanmış gözenekleri açmak için idealdir. Limon suyu aynı zamanda cilt sağlığını iyileştirmek için kolajen üretimini uyaran bir antioksidan olan C vitamini bakımından da zengindir. Yarım limonu cam veya seramik kaseye sıkın. Pamuk parçasını limon suyuna batırın ve siyah noktalara uygulayın. Soğuk suyla durulamadan önce en az 10 dakika kurumasını bekleyin veya bir gecelik işlem olarak açık bırakın ve sabah yüzünüzü durulayın. Limon suyu tedavisi günde bir kez kullanılmalıdır.

Bal ve limon maskesi: Bal ile limon maskesini birlikte uygulayabilir ve daha etkin sonuç alabilirsiniz. Bunun için 1 tatlı kaşık balı yarım limon suyuna ekleyip siyah noktalara uygulayabilirsiniz.

Karbonat maskesi: 1 yemek kaşığı karbonatı az suyla macun kıvamına gelinceye kadar karıştırın ve sorunlu bölgeye uygulayıp 10 dakika kadar bekleyin. Ardından yüzünüzü ılık suyla yıkayın. Bu maskeyi haftada bir ya da iki kere yapabilirsiniz.

Yulaf ve yoğurt maskesi: 1 yemek kaşığı yulaf ezmesi ya da una, 1 yemek kaşığı limon suyu ve 1 tatlı kaşığı zeytinyağı ekleyerek karıştırın. Daha sonra, parmaklarınız ya da bir pamuk yardımıyla karışımı yayıp 20-25 dakika yüzünüzde beklettikten sonra durulayabilirsiniz.

SİYAH NOKTA SIKMAK ZARARLI MIDIR?

"Siyah nokta nasıl sıkılır?" diye düşündüğünüzde bunun sivilceleri sıkmaktan daha zor olduğunu bilin. Daha yapışkan ve daha az sıvı olması nedeniyle siyah nokta sıkmak zordur. Siyah noktanın her iki tarafına baskı uygulayarak sıkılabilir. Hatta bunu sıcak bir duş sonrası siyah noktanın çıkmasını kolaylaştırır. Ancak siyah nokta temizlemeyi kendiniz sıkarak yapmanız tavsiye edilmez. Çünkü siyah noktaları sıktığınız parmaklarınızdaki bakteriler ve yağlar, cildinizi iltihaba ve enfeksiyona açık hale getirebilir. Bunlar da akne izlerine sebep olurken uzun vadede akne tablosunu kötüleştirebilir.

BURUNDAKİ SİYAH NOKTALAR NASIL GEÇER?

Yüzün en hassas bölgelerinden biri olan burnun siyah noktalardan temizlenmesi için uzmana danışılarak doğal maskeler kullanılabilir. Bunların dışında burun bantları da siyah noktalardan kurtulmada etkin olabilir. Ancak her cilt için uygun olmayabilir.

Siyah noktaların oluşmaması için düzenli cilt bakımı çok önemlidir. Tedavi sonrası da doğru ve düzenli bir bakım planlaması yapılmalıdır.