Borç yapılandırma teklifi Meclis'te kabul edildi! Paket neleri kapsıyor?

Yapılandırma kapsamına aşağıdaki borçlar da girdi:

- Hazine ve Maliye Bakanlığı'na olan borçlar:

- Vergiler (Gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV, ÖTV, TV, damga vergisi, harçlar gibi) ve vergi cezaları ile bunlara bağlı gecikme faizleri,

- Gecikme zamları gibi fer'i borçlar, Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun ve düzenleyici ve denetleyici kurumlarca, verilen idari para cezaları hariç olmak üzere 31 Aralık 2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilen idari para cezaları, ecrimisiller, KKDF alacakları, DFİF alacakları,

- Gençlik ve Spor Bakanlığı Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü tarafından verilen öğrenim ve katkı kredisi alacakları, doğrudan gelir desteği ödemelerinden geri alınması gereken alacaklar,

- Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki alacaklar, Ceza Evleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkümlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanuna göre doğan yiyecek bedelleri, Maden Kanununa istinaden alınan Devlet hakkı bedelleri,

- Belediyelere olan borçlar (Emlak vergisi, ilan ve reklam vergisi, haberleşme vergisi, çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, belediyelerin ücret ve pay alacakları ile bunlara bağlı fer'i alacaklar , su, atık su ve katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer'i alacakları (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil), büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile bunlara bağlı fer'i alacakları (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil), su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacakları (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil)

- YİKOB'larca takı̇p edilen alacaklar (6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen asli ve fer'i alacakları)

- SGK'ya olan borçlar (Sigorta primi, genel sağlık sigortası primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, ödeme imkânı ortadan kalkmamış isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, SGK tarafından takip edilen damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı, idari para cezaları, iş kazası, meslek hastalığı ve vazife malullüğü sonucunda doğan rücu alacakları, yersiz ödenen gelir ve aylıklardan doğan alacaklar, Bağ-Kur sigortalılarının daha önce dondurulan hizmet sürelerinin ihyası halinde doğacak alacaklar, 6183/48. maddesi kapsamında taksitlendirilen alacaklar)

- Ticaret Bakanlığı'na olan borçlar (Gümrük vergisi ile buna bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı, idari para cezaları)

- TOBB'a olan borçlar (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu hükümlerine göre, üyelerin oda ve borsalara olan aidat, navlun hasılatından alınacak oda payları ve borsa tescil ücreti ile oda ve borsaların Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine olan aidat borçları, bunlara ait faiz, gecikme faizi, gecikme zamları)

- Diğer Birliklere Olan Borçlar (TÜRMOB, TESK, Türkiye Barolar Birliği, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türk Tabipleri Birliği, Türk Diş Hekimleri Birliği, Türk Veteriner Hekimleri Birliğine olan aidat borçları ile bunlara ilişkin faiz, gecikme faizi, gecikme zamları.

31 Aralık 2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önceki dönemlere ait vergi, resim, harç ve bunlara ilişkin cezalar ile gecikme faizi ve gecikme zammı alacakları,

31 Aralık 2022  tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilen askerlik, seçim, trafik, nüfus, karayolu taşıma, otoyollar ve köprülerden ihlalli geçiş gibi idari para cezaları (1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na ekli (I I) sayılı cetvelde yer alan düzenleyici ve denetleyici kurumlarca verilen idari para cezaları hariç),

Daha önceki yapılandırmada kanunu yayınlandığı tarih esas alınarak bazı düzenlemeler yapılmıştı. Önceki düzenlemede, "Kanun'un yayımlandığı tarih itibarıyla vadesi geldiği hâlde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olan vergi dışındaki diğer amme alacaklarından takip için vergi dairelerine intikal edenler (ecrimisil, öğrenim ve katkı kredisi alacakları gibi),

7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun kapsamında yapılandırılan ve Kanun'un yayımlandığı tarih itibarıyla ödemeleri devam eden taksitlere konu borçlar,

6183 sayılı Kanun ve diğer kanunlar uyarınca tecil edilen ve Kanun'un yayımlandığı tarih itibarıyla tecil şartlarına uygun olarak ödenmekte olan borçların kalan taksit tutarları,

Davaya konu olan ihtilaflı vergi, idari para cezaları ile ecrimisiller de bu Kanun kapsamında yapılandırılmaya konu edilebilmektedir." denilmişti. 

İhtilaflı vergi, idari para cezaları ile ecrimisiller dava aşamasına ve karar durumuna göre yüzde 90'a varan oranlarda indirimlerle yapılandırma başvurusuna konu edilebilecek ve sulh yoluyla ihtilaflar sonlandırılabilecektir.

Ödenecek alacakların tespitinde esas alınacak olan en son karar, tarhiyata, tahakkuka, idari yaptırım kararına, ecrimisile ilişkin ihbarname, düzeltme ihbarnamesine yönelik yasanın çıkmasının ardından belirtilecek tarih tarihinden (bu tarih dâhil) önce taraflardan birine tebliğ edilmiş olan karardır.

İhtilaflı alacakların yapılandırılmasına ilişkin açıklamalar aşağıda yer almaktadır.

Yasa kapsamında;

- Kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılması

- İhtilaflı alacakların tasfiyesi

- Matrah ve vergi artırımı

- İşletme kayıtlarının düzeltilmesi,

- Varlık barışı süresinin uzatılması,

-Diğer düzenlemeler de yer alıyor.

BAŞVURU NEREYE YAPILACAK? 

Gelir İdaresi Başkanlığının (www.gib.gov.tr / ivd.gib.gov.tr) internet adresinden kullanıcı kodu ve şifre, e-Devlet şifresi ya da anında kayıt olarak veya e-Devlet (www.turkiye.gov.tr) üzerinden İnteraktif Vergi Dairesine giriş yaparak, bağlı olduğunuz vergi dairenize şahsen veya posta yoluyla, diğer vergi daireleri aracılığıyla da yapılabilecektir.

BİRDEN FAZLA BORCU OLANLAR NE YAPACAK? 

Mirasçılar, kefiller, şirket ortakları ve kanuni temsilciler gibi amme borçlusu sayılan kişiler sorumlu oldukları tutarlar dikkate alınarak ilgili vergi dairesine yazılı başvuru yapabilirler. Dolayısıyla bu kişilerin Gelir İdaresi Başkanlığının internet adresi ve e-Devlet üzerinden başvurmaları mümkün bulunmamaktadır.

Birden fazla vergi dairesine borcu olanlar, her bir vergi dairesi için ayrı ayrı başvuracaklardır.

Borçlular, kapsama giren toplam borçları için başvurabilecekleri gibi talep ettikleri dönem ve türler açısından da Kanun'dan yararlanabileceklerdir. Ancak, motorlu taşıtlar vergisi mükelleflerinin, her bir taşıt itibarıyla hesaplanacak toplam borç tutarı için başvuruda bulunmaları zorunludur.

Kesinleşmiş borçlar için elektronik ortamda başvuruda bulunan borçluların, yararlanmak istedikleri borçlarla ilgili takibe yönelik devam eden, davalardan vazgeçtiklerini gösterir ıslak imzalı dilekçelerini başvuru süresi içinde ilgili vergi dairesine vermeleri gerekmektedir.

Yazılı olarak yapılan başvuruların (elektronik ortamda yapılması zorunlu olan beyan ve bildirimler hariç), taahhütlü posta veya APS ile gönderilmesi hâlinde postaya verildiği tarih, adi posta ile gönderilmesi hâlinde ise tahsil dairesinin kayıtlarına intikal ettiği tarih başvuru tarihi olarak dikkate alınacaktır.

Diğer taraftan, başvuruların e-Devlet (www.turkiye.gov.tr) veya Gelir İdaresi Başkanlığının (www.gib.gov.tr) internet adresi üzerinden yapılması hâlinde, başvuru tarihi elektronik ortamda başvurunun yapıldığı tarih esas alınacak.

TAHSİLİNDEN VAZGEÇİLECEK ALACAKLAR

Düzenlemeyle Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince takip edilen alacaklardan vadesi 31 Aralık 2022'den önce olduğu halde 1 Ocak 2023 itibarıyla ödenmemiş ve tüm tahsil daireleri itibarıyla asli ve feri toplamı 2 bin lira ve altında bulunanların tahsilinden vazgeçilecek.

Bu kapsamda terkin işlemlerinde amme borçlusu adına tahakkuk etmiş borçlar esas alınacak borçlunun müteselsil sorumluluk veya ikincil sorumluluklar kapsamında ödemesi gereken tutarlar dikkate alınmayacak. Ayrıca 2 bin liralık tutarın tespitinde 1 Ocak 2023'te vergi dairesi kayıtlarında bulunan tutar esas alınarak terkin işlemleri gerçekleştirilecek.

Bu tutarın tespitinde 1 Ocak 2023 itibarıyla tahsil dairesi kayıtları esas alınacak. Tahsilinden vazgeçilen alacaklar ile ilgili açılmış davalar, alacaklı tahsil dairesinin alacağın terkin edildiğine ilişkin bildirimi üzerine mahkemesince sonlandırılacak. Düzenlemenin yayımı tarihinden önce ödenmiş olan tutarlar iade edilmeyecek.

SGK'nin iş kazası, meslek hastalıkları gibi sebeplerle işverene rücu edilen alacakları ve emekli aylıklarından yersiz ödenenlerden kaynaklı alacaklarına karşılık olarak sattıkları ürün bedellerinden kesinti yapılmak suretiyle SGK'ye ödenmesi gereken prim alacakları yapılandırılabilecek.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamından çıkarılan iş yerlerine ilişkin olup ödeme süresi 31 Aralık 2020 veya önceki bir tarih olduğu halde ödenmemiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ve idari para cezası asılları toplamı 500 lirasını aşmayan alacaklar ile tutarına bakılmaksızın bu alacaklara bağlı feri alacaklardan tutarı 10 bin lirayı aşmayanların tahsilinden vazgeçilecek.

DAVALI BORÇLAR NASIL YAPILANDIRILACAK? 

Dava konusu olan tarhiyatlar, idari para cezaları ve ecrimisillere karşılık düzenlemenin yayımı tarihinden önce ödeme yapılması halinde ödenen bu tutarlar, ilk derece mahkemesinde devam eden davalar ile ilk derece mahkemesince daha önce verilmiş terkin kararlar için kesinleşmemiş ve dava safhasında bulunan alacaklara yönelik hükümlerden yararlanılmak üzere yapılan başvurular üzerine nakden veya mahsuben iade edilebilecek.

Öngörülen başvuru ve ilk taksit ödeme sürelerini bir aya kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Gençlik ve Spor Bakanlığı, Türkiye Futbol Federasyonu ve bağımsız spor federasyonlarına tescil edilen ve Türkiye'de sportif alanda faaliyette bulunan spor kulüpleri ile düzenleme kapsamında belediyeler ve bunlara bağlı kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlarca ödenmesi gereken tutarlar, aylık dönemler halinde azami 120 eşit taksitte ödenebilecek.

TAKSİT SAYISI NE OLACAK? 

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, SGK, il özel idareleri, belediyeler ve YİKOB'Iara bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini 31 Mayıs 2023'e kadar, diğer taksitlerini ise bu tarihi takip eden aylık dönemler halinde azami 48 eşit taksitte ödeyebilme şartı aranacak.

Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde peşin ödenmesi halinde katsayı uygulanmayacak, feri alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların yüzde 90'ının tahsilinden vazgeçilecek. Bu durumda idari para cezalarından yüzde 25 indirim yapılacak, yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece feri alacaktan ibaret olması halinde feri alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranlan esas alınarak hesaplanacak tutardan yüzde 50 indirim yapılacak.

İlgili maddelerde yer alan azami süreler aşılmamak kaydıyla bu düzenlemeye göre yapılandırılan borçlar 12, 18, 24, 36 veya 48 eşit taksitte ödenebilecek. Borçlular, ödeme seçeneklerinden birini başvuru sırasında tercih edecek.

Daha önceki yasada ayrıca şu düzenlemeler vardı: 

"Yapılandırılan alacak sadece fer'i alacak ise hesaplanan Yİ-ÜFE tutarı ilk taksit içinde ödenirse yüzde 50 indirim; taksitli ödeme seçeneği tercih edilmesi halinde ilk taksitin süresinde ödenmesi şartıyla ikinci taksit ödeme süresi içinde kalan taksitlerin tamamının ödenmesi durumunda ise yüzde 25 indirim yapılacaktır."

KREDİ KARTIYLA YAPILANDIRMA ÖDENİR Mİ? 

Evet. Borçların, kredi kartıyla peşin ya da taksitle ödenmesi mümkündür. Kredi kartıyla ödemeler Başkanlığın www.gib.gov.tr internet adresinde yer alan interaktif vergi dairesi uygulamasından yapılabilecektir. Kredi kartıyla ödeme yapıldığında, işlem tarihi itibarıyla borç ödenmiş olacaktır.

Birinci ve ikinci taksitlerin ödeme sürelerinde yapılması koşuluyla kalan taksitlerden bir takvim yılında en fazla üç taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde düzenleme hükümleri ihlal edilmiş sayılmayacak.

Hesaplanan tutarların taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar 12 eşit taksit için 1,09; 18 eşit taksit için 1,135; 24 eşit taksit için 1,18; 36 eşit taksit için 1,27; 48 eşit taksit için 1,36 katsayısı ile çarpılacak, bulunan tutar taksit sayısına bölünerek aylık dönemler halinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacak.

Yapılandırma kapsamındaki alacaklara yönelik zaman aşımı süreleri işlemeyecek.

TAKSİT ÖDENMEZSE NE OLUR? 

Yapılandırmanın devam edebilmesi için, ilk iki taksitinin tam ve süresinde ödenmesi şarttır. Ayrıca, taksitlerden bir takvim yılında en fazla iki tanesinin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hali Kanun'un ihlal nedeni sayılmayacaktır. Bu durumda, diğer taksitler ilgili dönemlerinde ödenebilecektir.

Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarları ise en geç son taksiti (peşin ödeme seçeneğinin tercih edilmesi halinde ilk taksiti) izleyen ay sonuna kadar ödenecek ve ödemede gecikilen süre için gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.

BORÇ YAPILANDIRMA SON TARİHİ NEDİR? 

Borç yapılandırmasından yararlanmak isteyenler, 30 Nisan 2023'e kadar ilgili idareye başvuracak. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, SGK, il özel idareleri, belediyeler ve YİKOB'Iara bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini 31 Mayıs 2023'e kadar, diğer taksitlerini ise bu tarihi takip eden aylık dönemler halinde azami 48 eşit taksitte ödeyebilme şartı aranacak.

Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içinde peşin ödenmesi halinde katsayı uygulanmayacak, feri alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların yüzde 90'ının tahsilinden vazgeçilecek. Bu durumda idari para cezalarından yüzde 25 indirim yapılacak, yapılandırma sonucu ödenecek alacağın sadece feri alacaktan ibaret olması halinde feri alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranlan esas alınarak hesaplanacak tutardan yüzde 50 indirim yapılacak.

İlgili maddelerde yer alan azami süreler aşılmamak kaydıyla bu düzenlemeye göre yapılandırılan borçlar 12, 18, 24, 36 veya 48 eşit taksitte ödenebilecek. Borçlular, ödeme seçeneklerinden birini başvuru sırasında tercih edecek.